TOP 6 Dòng Trà Ướp Hoa Truyền Thống Nổi Tiếng Của Đất Việt

Từ xưa đến nay, thưởng trà là một trong những nét văn hóa truyền thống lâu đời của người Việt. Trà không thể thiếu trong mỗi gia đình, trong các dịp lễ quan trọng. Trà Việt đậm đà mà không thua kém bất kỳ nền văn hóa trà nào trên thế giới, đặc biệt là các dòng trà ướp hương của người Việt. Trà ướp hương mang đến những nét tinh tế trong văn hóa và thể hiện hương vị rất đỗi người Việt. Cùng Yêu trà Việt tìm hiểu Top 6 dòng trà ướp hoa truyền thống dưới bài viết sau.

Trà ướp Hoa Sen

“Ướp sen cho thắm đượm hương trà

Nhấp chén tao phùng mở mộng ra

Thanh giọng vui tình thơ dõi lá

Ngát âm mừng bụng phú vương nhà”

Nhắc đến các dòng trà ướp hương của người Việt, thì trà sen chính là đỉnh cao của nghệ thuật ướp trà hoa truyền thống. Sản phẩm này rất được ưa thích trên thị trường bởi sự gần gũi mà quen thuộc của hương sen. 

Nguyên liệu phổ biến để làm trà sen chính là những phẩm trà xanh Tân Cương – Thái Nguyên. Ngày nay người ta cũng hay sử dụng trà xanh từ cây chè Shan tuyết cổ thụ của vùng núi phía Bắc, hương đồng bằng và vị núi rừng hòa quyện cùng với nhau tạo nên hương vị đậm đà khó quên. Thời xa xưa, nguyên liệu để làm trà sen là những bánh trà Shan lâu năm được lên men tự nhiên trong thời gian dài. Tuy nhiên loại trà này cho ra màu nước đỏ, vị trà khác với vị trà xanh nên dần bị mai một theo thời gian. 

Về phần sen ướp trà phải là loại sen Bách Diệp có hàng trăm cánh sen úp lại. Hoa sen Bách Diệp sẽ được hái từ sáng sớm sau đó sẽ được tách phần gạo sen riêng ra để lấy nguyên liệu ướp. Sen Hồ Tây được đánh giá cao nhất bởi hình dáng to, nhiều cánh và lượng gạo trong sen nhiều hơn so với sen vùng khác. Do vậy mà tạo nên hương vị thanh tao, dịu nhẹ, tinh khiết phù hợp với nhiều đối tượng, phong cách thưởng trà khác nhau.

Ướp trà sen không đơn giản là cho trà vào sen mà công việc này đòi hỏi kỹ thuật vô cùng cầu kỳ và phức tạp, từ việc lựa chọn trà, thu hái sen, ướp trà, sấy khô, bảo quản … cho ra những phẩm trà mang hương vị tốt nhất. Để có được 1kg trà sen thành phẩm thì phải cần đến 1200 đến 1500 bông sen tùy thuộc vào thời điểm đầu mùa hay cuối mùa sen. Với loại trà sen Hồ Tây thượng hạng, có thể giữ trà từ 2 – 3 năm mà vẫn thơm ngon.

Nhấp ngụm trà, nhắm mắt lại và tận hưởng hương vị đắng chát trên đầu lưỡi, sau cùng là ngọt thanh bất tận với hương thơm tuyệt diệu của trà sen. Chúng ta có thể thấy rằng văn hóa thưởng trà sen Hà Nội thật đẹp và đi vào tiềm thức của người Việt.

Trà ướp hoa nhài

Trà hoa nhài là dòng trà ướp hương truyền thống mang lại hương vị vô cùng cuốn hút và ngọt ngào, tinh tế. Dòng trà khá phổ biến không chỉ ở Việt Nam mà ở các quốc gia có nền văn hóa trà lâu đời, tuy nhiên trà hoa nhài Việt có những điểm độc đáo và khác biệt. Khác biệt từ cách uống đến loại trà được chọn để ướp, ở nhiều quốc gia khác thì trà ướp hoa nhài thường là các dòng trà đã lên men, còn thói quen của người Việt đó là dùng trà xanh để ướp.

Trà xanh được thu hoạch từ đầu xuân, thường được chọn là nguyên liệu chính để ướp lẫn hoa nhài tạo nên một thức uống bình dị mà tinh tế. Hoa nhài nở rộ vào mùa hè, khoảng tháng 5 đến tháng 7, hoa được chọn để ướp phải là nhài quế thơm, bông nhỏ nhưng hương đậm đà. Thời gian thu hoạch hoa nhài để tạo ra phẩm vị tốt nhất là khoảng từ 2h đến 4h chiều, lúc này nụ từ màu xanh chuyển sang màu trắng đục như gạo nếp. Trà được ủ khi hoa nhài đang bắt đầu nở và tỏa hương thơm, lúc đó vào khoảng 8h-9h tối. Trong thời gian ủ cần chú ý để trà ngậm hết hương hoa, hoa nhài sẽ chuyển từ màu trắng tinh khiết sang màu trắng trong rồi đem sấy cho trà bớt ẩm.

Đặc trưng của trà nhài là màu nước vàng sáng óng ánh, hương trà thơm ngọt ngào và tinh tế. Vị trà chát nhẹ, mang theo hương hoa nhài quyến rũ, để lại vị ngọt hậu nơi cổ họng sau khi thưởng thức. Ngoài ra, dòng trà này rất tốt cho sức khỏe người dùng, giúp giảm mệt mỏi, giảm đau đầu, ho, cải thiện hệ tiêu hóa và một vài bệnh liên quan khác.

Trà ướp hoa ngâu

Giống như hoa lài, hoa ngâu cũng là dòng hoa được trồng khá phổ biến ở Việt Nam. Loại hoa này có khả năng chịu nắng tốt nên thường được trồng làm cảnh, trồng ở công viên, hai bên đường đi. Đây cũng là loài hoa mà dân gian liên tưởng để ngợi ca lòng chung thủy, sắt son của con người.

Mùa chính vụ hoa ngâu là tháng 4, lúc này hương ngâu phủ kín từ trong ngõ ra ngoài đường. Để tạo ra trà ướp ngâu đúng vị nhất thì phải chọn thời điểm hoa ngâu “mủi”, đó là khi chùm hoa ngâu vàng óng bắt đầu xuất hiện đốm nâu vàng. Sau khi thu hoạch hoa ngâu, đem phơi hoa dưới ánh nắng cho khô trên nong, hoặc sao hoa trong chảo nóng.

Hoa ngâu phơi khô có thể được sử dụng hãm lấy nước uống trà. Nhưng trà xanh ướp hoa ngâu mang đến một thức uống vô cùng tinh tế và tốt cho sức khỏe. Hoa ngâu được ướp với trà xanh Thái nguyên hoặc trà xanh Shan tuyết cổ thụ vùng Tây Bắc mang đậm hương vị đặc trưng cũng như làm tăng giá trị dược tính của trà. Cứ một lớp trà là đến một lớp hoa, cứ lần lượt cho đến khi hết số lượng trà và hoa cần ướp, đặc biệt cần chú ý lớp trên cùng là lớp trà giúp trà dễ thoát ẩm. 

Nhấp chén trà hoa Ngâu có màu của trái cam chín tươi sáng, tỏa hương nồng ấm quyện với vị trà chát dịu. Trà ướp hoa ngâu thể hiện được sự tinh túy của hương ngâu thơm mát, vị cay nhẹ, ngọt ngào khi được kết hợp cùng hương vị chè xanh thanh tao. Trà hoa ngâu rất tốt cho sức khỏe trong việc làm giảm mỡ máu, với những người cao huyết áp, dùng trà này thường xuyên rất có lợi cho cơ thể.

Trà ướp hoa bưởi

Trà ướp hoa bưởi cũng là dòng trà ướp hoa truyền thống khá phổ biến của người Việt, mang một hương thơm nồng nàn quyến rũ, đặc trưng cho mùa xuân. Vì vậy khi thưởng thức trà mang đến cho người thưởng nhiều xúc cảm khác nhau. 

Hoa bưởi có 2 mùa duy nhất và cũng đúng vào hai tuần trăng đẹp nhất trong năm. Vụ đầu tiên là mùa Xuân từ tháng giêng đến hết tháng ba âm lịch, vụ còn lại là từ tháng bảy âm đến đến hết rằm tháng tám âm lịch. Đây cũng là thời điểm thích hợp để những người thợ trà bắt tay ướp trà hoa bưởi, một thức uống quen thuộc mà xuyến xao lòng người mỗi khi thưởng thức. 

Hoa bưởi tốt nhất để ướp trà là hoa bưởi diễn cánh nhỏ, có hương thơm dịu nhẹ, thường được hái vào lúc ban mai, đây là lúc mùi hương hội tụ, thơm nhất. Sau khi chọn hoa chỉ tách lấy cánh để ướp với trà. Dòng trà được chọn thường là trà Tân Cương nõn tôm hay trà Shan tuyết cổ thụ đều cho hương tốt nhất. Ướp 1kg trà với 1kg cánh hoa, rải một lớp cánh hoa lại một lượt chè cho ngấm đều. Cứ 2 tiếng ta phải thông hoa một lần để cho hương ngấm đều trong từng cánh trà và giúp trà không bị đọng lại hơi ẩm. Mỗi tuần ướp trà khoảng 8 đến 10 tiếng là đủ độ ngấm hương rồi mới cho lên sao để trà khô. Khi sao phải đến tầm, giữ cho hương hoa ngấm đều và cánh trà săn lại như lúc đầu.

Nhấp chén trà cảm nhận một hương thơm nồng nàn quyến rũ, một thứ hương thơm đặc trưng của mùa xuân. Sự giao thoa hài hoà giữa trà và hoa mang đến cho người thưởng trà cảm giác xao xuyến nhẹ nhàng, thanh tao nhưng thi vị đến lạ kỳ.

Trà ướp hoa mộc

Trà hoa mộc là loại trà ướp hương tự nhiên đắt đỏ chỉ sau trà sen. Hoa mộc ra hoa rải rác quanh năm nhưng chủ yếu vào mùa thu. Lúc này cũng là thời điểm mà người ta làm trà ướp hoa mộc. 

Công đoạn để cho ra một mẻ trà ướp hoa mộc khá tỉ mỉ và công phu. Không phải loại trà nào cũng có thể được ướp với hoa mộc, bởi dòng hoa này khá kén chọn, hoa mộc có mùi hương nhẹ nhàng đặc biệt nên nếu sử dụng dòng trà có mùi hương mạnh sẽ làm át đi hương thơm vốn có của hoa mộc. 

Trà ướp hoa thường được chọn là dòng trà Shan tuyết có nhiều mao trắng, lá dày để lưu giữ hương thơm hoa mộc tốt nhất. Chọn những bông hoa mộc mới chớm nở, cánh xòe tinh khôi dưới ánh nắng sớm, lúc này hoa còn giữ được mùi hương quyến rũ nhất. Người ta cũng thường sử dụng trà xanh Thái Nguyên để ướp lẫn hoa mộc để lưu giữ hương thơm mộc mạc, mà lắng đọng của hai nguyên liệu này. 

Trong quá trình sao trà, cần chú ý đến nhiệt độ vừa phải để trà hấp thụ hết hương hoa. Bên cạnh đó để tăng thêm vị cho trà, nhiều người cũng ướp thêm các vị thuốc đông y như cam thảo, quế chi, đại hồi, tiểu hồi, phá cố. Mẻ trà ướp hoa đạt chuẩn khi uống có hương thơm nhẹ như mùi hoa quả, uống xong dư vị còn đọng mãi trong cổ họng. 

Nhấp một ngụm trà ướp hoa mộc, vị trà ngon, đậm đà đọng lại là hương thơm nhẹ nhàng, thanh khiết như gói trọn những tinh túy của đất trời. 

Trà ướp hoa sói

Trà hoa sói là dòng trà khá phổ biến ở Việt Nam và được nhiều người thưởng trà yêu thích bởi hương thơm dịu nhẹ sảng khoái mà trà mang lại. Hoa sói có màu vàng nhạt nhỏ li ti và thường được gọi là Chu lan hoa. Đây là dòng cây thân thảo và nhiều cành nhánh, lá của hoa sói giống như lá trà xanh nhưng bản to hơn và màu lá nhạt hơn cùng răng cưa xung quanh.

Thời điểm thu hoạch hoa sói chín đạt nhất là vào tháng 3 đến tháng 4 hàng năm. Hoa cần được ướp ngay sau khi thu hoạch, nếu để quá thời gian hoa sẽ bị héo và mất đi hương thơm tự nhiên vốn có của nó. Sau khi thu hoạch hoa sói về người ta làm sạch và chuẩn bị ướp trà. Muốn có trà ngon kết hợp đúng vị với hoa sói,  người ta phải ướp từ những loại trà khô như là trà mộc, trà xanh hay trà Ô long có màu nâu sẫm.

Các dòng trà xanh được trồng ở vùng trung du hay trà xanh Shan tuyết tại vùng núi Tây Bắc đều hấp thụ tinh dầu hoa sói tốt nhất, phù hợp để ướp cùng hoa sói. Từ lâu, người Thái Nguyên đã sử dụng các nguyên liệu này để ướp hương cho các sản phẩm chè xanh, tạo nên những phẩm trà đặc trưng mà tinh tế. 

Trà ướp hoa sói hương lúc mạnh mẽ, lúc đằm thắm, trà khi trên đầu lưỡi thì có vị chát nhẹ, xuống cổ rồi thì ngọt dịu. Trà xanh và hoa sói cả hai hòa quyện lại tạo nên hương vị đặc sắc, làm say lòng biết bao khách thưởng trà. 

Trà ướp hoa truyền thống của người Việt là sự hòa quyện giữa trà và hương hoa như chính vị ngọt ngào, đắng chát của cuộc sống. Hương vị thiên nhiên được đem vào từng ấm trà để khi thưởng thức người uống sẽ cảm nhận như được uống cả tinh hoa đất trời.

Yêu Trà Việt là một diễn đàn chia sẻ các kiến thức văn hóa trà Việt, các địa danh trà quán góp phần mang đến những giá trị tốt đẹp nhất tới cộng đồng yêu trà Việt.

Hãy kết nối với chúng tôi qua:

Group Facebook: https://www.facebook.com/groups/yeutraviet

Fanpage: https://www.facebook.com/YeutraViet

Youtube: https://www.youtube.com/c/yeutravietOfficial

Tiktok: https://www.tiktok.com/@yeutraviet