Sự gắn kết giữa thơ và trà trong văn hóa Việt

“Tức cảnh sinh tình” ngắm cảnh thưởng trà làm con người ta dâng trào cảm xúc và mang đến những vần thơ ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa người Việt. Sự gắn kết giữa thơ và trà mang đến cho cuộc sống con người thêm thi vị và màu sắc hơn, từ đó cũng mang đến nhiều tác phẩm hay.

Người ta nói trà như thơ, đó là sự hòa quyện cảm xúc tuyệt vời đối với những người yêu trà. Chúng có sự uyển chuyển mà hàm xúc, có phóng khoáng mà ngang tàn. Trà cũng như thư pháp có đầy đặn như “khuôn trăng”, có thanh mảnh cứng cáp như “liễu cốt”, có quy củ như Lệ Khải, có mãnh liệt phóng khoáng như “Điên Trương Cuồng Tố”. Mỗi người lại bởi vì mỗi nguyên nhân khác nhau mà thích trà, vì thanh đạm, vì ngọt hậu, vì đắng cay, vì nhẹ nhàng, vì hồi vị… (DKN.tv)

Trong cuộc sống, trà không chỉ là thức uống dân dã, giản dị mà nó còn là đề tài, nguồn cảm hứng cho các nhà thơ, nhà văn. Mỗi câu thơ đều chứa đựng tình yêu trà cùng với sự am hiểu, cách thưởng trà của nhiều tác giả. Đôi khi người ta còn truyền tụng về trà như một lời nguyện ước nghĩa tình kết nối mọi người với nhau. Ca dao Việt Nam có câu:

“Chè ngon, nước chát xin mời

Nước non non nước, nghĩa người chớ quên”. 

Câu thơ này giúp thể hiện nhiều tầng ý nghĩa quan trọng của trà. Đây được coi như vật thể hiện sự kính trọng đối với thế hệ đi trước, đồng thời khẳng định và nâng cao giá trị cho đạo lý “uống nước nhớ nguồn”.

Nhà thơ Thiện Hùng có câu:

Nhẹ nâng một chén trà Thiền
Bình tâm nhìn khói ưu phiền thoảng bay
Cuộc đời một giấc mộng say
Trăm năm nhìn lại… Mới hay… Vô thường!

Thưởng trà là một cách để nhìn lại những biến cố, những lao đao và vấp ngã của cuộc đời. Mỗi người từ khi sinh ra đều đã mang trên mình một sứ mệnh riêng nên những khi chùn chân, mỏi gối hay trượt dài trong những tội lỗi, sai lầm, hãy một lần quay đầu lại chiêm nghiệm và xem những gian nan ấy là động lực mà bước tiếp. Nhờ có câu thơ về trà này mà bao người đã có một cách khìn khác hơn về cuộc sống và biết quý trọng nó đến nhường nào.

Một thức uống đời thường mà không thể thiếu trong mỗi gia đình người Việt, mỗi vị khách một chén trà, chủ và khách vừa nhâm nhi vừa trò chuyện những câu chuyện hàng ngày. Đôi khi đó cũng là điều kiện để cho ta tạo ra những vần thơ hay và cùng nhau đối đáp. Từ xưa đến nay, trong mỗi cuộc tỉ thí thơ của những thầy nho hay các vị quan chức trong triều đình đều không thể thiếu những chén trà đặt cạnh. Nó như thể một chất dẫn giúp ta tư duy và sáng tạo ra những vần thơ hay.

Một trà, một rượu, một thơ ca, người ta thường bảo nơi nào có trà là có thơ ca. Ngược lại chỗ nào có thơ ắt hẳn nơi ấy có hiện hữu những tách trà và rượu. Đó là một sự gắn kết không thể tách rời trong nhiều cuộc chuyện của mọi người. Trà có đa dạng các loại với những màu sắc hương vị khác nhau. Với mỗi loại trà, các nhà thơ lại dành cho nó những tình cảm riêng, vần thơ riêng.

Sắc màu lộng lẫy sen hồng

Hương sen ngan ngát cho lòng ai xao

Trà Sen cùng nhấp môi nào

Ngất ngây hương sắc trời trao cho đời…

Đó là bài thơ Trà nhài. Viết về trà sen, nhà thơ Trần Mạnh Toàn có 4 câu tuyệt bút trên như thể đang hòa mình vào những chén trà mang đầy hương sắc của đất trời.

 Trà bình dị và thân thuộc trong đời sống sinh hoạt hàng ngày, chúng lại càng giản dị trong những vần thơ, câu hát. Sự gắn kết giữa thơ và trà ngày càng bền chặt, và sẽ lan toả những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống, đồng thời gắn kết tình cảm giữa người với người một cách toàn vẹn và vô cùng ý nhị.

Yêu Trà Việt là một diễn đàn chia sẻ các kiến thức văn hóa trà Việt, các địa danh trà quán góp phần mang đến những giá trị tốt đẹp nhất tới cộng đồng yêu trà Việt.

Hãy kết nối với chúng tôi qua: