Nét độc đáo trong hương vị trà Lam của người Dao

Từ xưa đến nay, vùng đất Hà Giang nổi tiếng với những đặc sản từ cây chè Shan tuyết cổ thụ quý hiếm. Trong đó, không thể không kể đến trà Lam của vùng đất Cao Bồ với truyền thống làm trà độc đáo, tuy đơn giản nhưng lại giữ được hương và vị của dòng trà quý hiếm này. Cùng Yêu trà Việt tìm hiểu bài viết dưới đây để có thêm thông tin hữu ích về dòng trà Lam của người Dao nhé!

Cao Bồ là một xã miền núi của huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang với 11 thôn, bản. Điều đặc biệt là tất cả 11 thôn bản này đều trồng chè và có đến gần 1000 ha chè. Quanh năm mù mịt sương bởi nằm ở độ cao trên 1000m so với mực nước biển, những bản làng dần dần hiện ra trước mắt lúc mờ lúc ảo nằm nép hai bên đường. Cao Bồ có vị trí địa lý lý tưởng, nên hàng trăm năm qua đã trở thành vương quốc cho những cây chè Shan tuyết sinh sôi nảy nở và tạo ra những phẩm trà mỹ vị, ấn tượng.

Từ lâu bà con dân tộc người Dao đã có cách sao chè rất đặc biệt để tạo ra một thứ đặc sản khó quên khi thưởng thức, đó là cho chè vào ống tre rồi sấy trên bếp lửa, phương pháp này khá đặc biệt mà không phải nơi nào cũng có thể làm được.

Phương pháp chế biến thủ công này được truyền từ đời này qua đời khác nhưng vẫn giữ được nét truyền thống và đảm bảo hương vị thơm ngon. Những búp trà Shan tuyết tươi non mập mạp sau khi được thu hái về được rải xuống sàn nhà cho lá chè mát và bay hết nước còn đọng trên lá. Cho lá chè vào chảo gang sao chín, lấy ra quạt cho nguội rồi đem vò thủ công bằng tay, sau đó để ủ đống trong khoảng 4 giờ mới dùng.

Bước tiếp theo, người ta cắt chọn ống tre hay ống giang còn tươi dài 20cm – 30cm, một đầu để hở, nhồi các lá chè đã ủ vào ống một cách từ từ cẩn trọng. Nhồi từng lớp, vừa nhồi vừa nén thật khéo léo, làm sao cho lá chè tạo thành từng lớp xếp chặt trong ống để khi lấy ra không bị gẫy vụn.

Bước sau cùng là đốt một đống lửa thật đượm, khi lửa cháy đều, đặt kiềng sắt lên và để từng ống trà Lam lên bếp, dùng tay xoay ống trà Lam nướng thật đều. Theo kinh nghiệm của người Dao, khi thấy mùi thơm của trà khô từ ống lam bay ra là hoàn tất khâu sấy. Từng ống trà lam được đưa lên gác trên bếp để tiếp tục hong khô cho đến mùa năm sau thì lấy dùng. (Thưởng trà)

Từng công đoạn làm trà khá tỉ mỉ, đồi hỏi người thợ nắm rõ các bước, ước lượng nhiệt độ, độ lửa khi nướng để mang đến những phẩm trà đậm chất Cao Bồ. Mỗi ống lam to thường làm được từ 2 đến 3 kg trà và thông thường nếu năm nay làm thì sang năm mới dùng để đảm bảo hương vị. 

Vốn dĩ trà Shan tuyết đã có hương cốm cùng vị ngọt hậu đặc biệt, khi được cho vào ống lam tươi và được nướng qua lửa cùng quá trình lên men tự nhiên đã mang đến một sản phẩm đặc biệt hơn các dòng trà thông thường khác. Chè ống lam khi pha được nước hơn trà thường, hương khói bếp quyện với hương cốm nứa gói gọn tinh túy của những búp Shan tuyết thượng hạng trong ống lam. Việc vận chuyển và bảo quản chè ống lam đơn giản hơn các loại chè thông thường. Với phong trào sản xuất sạch, bảo vệ thiên nhiên và hạn chế sử dụng túi nhựa, thì việc bảo quản mà vẫn giữ được hương vị như chè ống lam là một lựa chọn hợp lý.

Quá trình ôxy hóa (lên men trong khi làm trà) nhằm giảm chất tanin và cafein nên phát huy nhiều dược tính tốt của trà. Giảm cholesterol, axit béo, điều hòa huyết áp, lợi tiểu và đặc biệt là giảm cân. Đặc biệt chống nhiễm độc rượu và giải rượu nhanh. Trà Lam như dòng trà Phổ Nhĩ sống của Trung Quốc để càng lâu càng có giá trị cao. Hiện trà Lam của đồng bào người Dao đã về xuôi, là một loại trà đặc sản của vùng cao được ví như là “vàng xanh”. (Thưởng trà)

Ngày nay, việc sản xuất trà Lam của người Dao tại Cao Bồ – Hà Giang vẫn đang được duy trì và phát triển, trở thành loại trà đặc sản không chỉ giúp nâng cao đời sống vật chất của người dân địa phương mà còn quảng bá giá trị văn hóa dân tộc của địa phương. Hơn nữa, còn giúp thương hiệu chè Shan tuyết cổ thụ vươn xa trên thị trường trong nước và quốc tế. 

Qúy trà hữu tham khảo thêm thông tin về vùng trà Cao Bồ – Hà Giang: https://yeutraviet.vn/tra-shan-tuyet-co-thu-cao-bo/

Cộng đồng Yêu trà Việt được hình thành và phát triển với mong muốn là Nơi tôn vinh thương hiệu trà Việt, Nghệ nhân trà Việt, Các vùng trà Việt Nam, Các tour trải nghiệm về Trà, Những quyển sách trà hay, Những kiến thức về Trà, Các địa danh trà quán trên cả nước. Qua đó, Quý trà hữu có thể lựa chọn được các sản phẩm trà An Toàn để sử dụng, tìm được các nơi thưởng trà để đàm đạo, đọc được những cuốn sách hay về Trà. Đặc biệt giao lưu kết nối thêm nhiều bạn trà để cuộc sống thêm nhiều giá trị.

Hãy kết nối với chúng tôi qua:

Group Facebook: https://www.facebook.com/groups/yeutraviet

Fanpage: https://www.facebook.com/YeutraViet

Youtube: https://www.youtube.com/c/yeutravietOfficial

Tiktok: https://www.tiktok.com/@yeutraviet