Vùng chè Shan tuyết Tây Côn Lĩnh – Hà Giang 

Hà Giang được xem như lãnh địa của những cây chè Shan tuyết cổ thụ. Vùng chè Shan tuyết Tây Côn Lĩnh chính là linh hồn của dãy núi ngàn Đông Bắc này. Núi Tây Côn Lĩnh trải dài trên hai huyện Vị Xuyên và Hoàng Su Phì, nơi đây sở hữu rừng nguyên sinh nhiệt đới đa dạng cùng các loại động thực vật quý hiếm. Nếu ai từng có dịp đặt chân tới dãy núi hùng vĩ này thì ngoài những căn nhà sàn, những thửa ruộng bậc thang trùng trùng điệp điệp, chắc hẳn sẽ không thể quên được hương vị trà Shan tuyết cổ thụ của núi rừng mang đậm chất Tây Bắc – một trong những danh trà sản vật đặc trưng của Hà Giang. 

Cây chè nơi đây từ lâu đã không thể thiếu, nó gắn bó chặt chẽ trong cuộc sống hàng ngày với sự tồn tại và phát triển của bà con dân tộc trên đỉnh núi Tây Côn Lĩnh. Vùng chè Tây Côn Lĩnh có từ bao giờ họ cũng chẳng nhớ nữa, chỉ biết từ khi sinh ra, nó đã phát triển và cao lớn như vậy rồi. 

Những câu chuyện truyền miệng của đồng bào ở đây kể rằng: Ngày xưa, cây chè tự mọc lên và sống cheo leo trên núi, con người không thể trèo hái được nên họ đã huấn luyện những chú khỉ hàng ngày lên hái về. Chè được dùng như một phương thuốc quý, khi uống vào có cảm giác sảng khoái, xua tan đi bao mệt mỏi. Thế rồi, mỗi lần dời nhà đi tìm nơi phát rẫy, làm nương, người dân lại mang theo hạt chè và trồng ở nơi mình sống và những rừng chè bạt ngàn ra đời từ đó.  

Vùng chè Shan tuyết Tây Côn Lĩnh là vùng chè lâu đời nhất của Việt Nam với những cây chè cao đến hàng chục mét, san sát nhau tạo nên một quần thể thực vật vô cùng đa dạng. Sinh trưởng và phát triển ở độ cao hơn 2000m, đặc điểm thổ nhưỡng nơi đây chủ yếu là núi đá vôi, những cây chè Shan bám chặt trên núi đá, quanh năm làm bạn với sương mù cùng khí hậu của mùa đông khắc nghiệt. Cây chè cổ thụ hấp thụ hết thảy những tinh hoa từ đất trời, từ những giọt sương sớm còn đọng lại trên búp trà non mơn mởn càng làm cho hương vị trà thêm đậm đà.

Nhìn từ xa, vùng chè Tây Côn Lĩnh như một bức tranh huyền ảo, bởi những ngôi nhà lấp ló, mờ ảnh bên cạnh cây chè càng làm bức tranh thêm sinh động. Những cây chè Shan mọc thẳng đứng, vươn cao hàng chục mét, lá to và búp có nhiều lông mao trắng. Thân cây to thường 2-3 vòng tay người lớn ôm mới xuể. Giống chè Shan tuyết càng già, thân càng trắng mốc, tạo hình uốn lượn xù xì, lá càng xanh ngắt tạo nên một vẻ đẹp tự nhiên là điều thích thú cho những ai ham thích tự nhiên. Cây sinh trưởng hoàn toàn tự nhiên mà không hề có bất kỳ sự can thiệp nào, nhưng chúng vẫn trường tồn qua bao thế hệ con người nơi đây. Vì thế mà chẳng khó hiểu khi người ta gọi đây là vùng chè sạch, được nhiều người yêu trà trong nước và quốc tế yêu thích.

Trà Shan tuyết Tây Côn Lĩnh được thu hoạch 4 vụ trong năm, tuy nhiên vụ Xuân mang đến những phẩm trà có chất lượng tuyệt nhất. Cái quý của trà Shan chính là được đồng bào các dân tộc thiểu số chế biến thủ công, qua khá nhiều giai đoạn khá công phu. Phẩm trà màu bắt mắt, hương vị ban đầu chát nhẹ mà hậu ngọt thanh, thơm ngon. Những búp chè sau khi qua chế biến trắng muốt, màu nước vàng trong hương thơm của hoa cỏ và núi rừng Tây Bắc. 

Thứ trà đặc sản nơi đây mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho đồng bào Mông, La Chí, Tày, Dao…của vùng đất Tây Côn Lĩnh. Hiểu biết rõ giá trị của cây chè Shan tuyết không chỉ là cây giảm nghèo mà còn lưu giữ những giá trị văn hóa lâu đời của cha ông. Chính quyền địa phương cùng nhiều hộ dân đang tiếp tục bảo tồn và mở rộng vùng chè cổ để mang lại những giá trị thiết thực cho cộng đồng. Bên cạnh đó, quy hoạch vùng chè Shan tuyết Tây Côn Lĩnh thành sản phẩm du lịch đang được nghiên cứu kết hợp. Tương lai gần, vùng chè sẽ hút khách du lịch đến đây để nhìn ngắm, thưởng trà không chỉ bằng vị giác mà còn bằng thị giác.

Yêu Trà Việt là một diễn đàn chia sẻ các kiến thức văn hóa trà Việt, các địa danh trà quán góp phần mang đến những giá trị tốt đẹp nhất tới cộng đồng yêu trà Việt.

Hãy kết nối với chúng tôi qua:

Group Facebook: https://www.facebook.com/groups/yeutraviet

Fanpage: https://www.facebook.com/YeutraViet

Youtube: https://www.youtube.com/c/yeutravietOfficial

Tiktok: https://www.tiktok.com/@yeutraviet